به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ببین و بخون، جواد آل حبیب- هوش مصنوعی انقلابی جدید رفتار انسان را با دقتی فراتر از نظریههای کلاسیک روانشناسی پیشبینی میکند. مدلی جدید از هوش مصنوعی به نام Centaur توانسته است رفتار انسان را با دقتی پیشبینی کند که از نظریههای سنتی روانشناسی پیشی گرفته است. این موفقیت در نتیجه آموزش این مدل زبانی بزرگ (LLM) با مجموعه دادهای عظیم شامل نتایج بیش از ۱۶۰ مطالعه روانشناسی حاصل شده است.
طبق مقالهای که بهتازگی در نشریه Nature منتشر شده، این دادهها شامل ۱۰ میلیون انتخاب از سوی ۶۰ هزار نفر در طیف گستردهای از وظایف و فعالیتها بوده است. نکته منحصربهفرد در مورد Centaur این است که نه تنها یک وظیفه، بلکه مجموعهای گسترده از رفتارها را در سطوح مختلفی از انتزاع و عمومیت درک میکند. این ویژگی آن را از مدلهای پیشبینی موجود متمایز میسازد.
چالش در برابر ذهن عمومی انسان
یکی از مهمترین چالشهای شناخت ذهن انسان، توانایی فوقالعاده آن در تعمیم است. انسانها میتوانند تصمیمهای ساده روزمره بگیرند و همزمان مسائل پیچیدهای مثل سفرهای فضایی را تحلیل کنند. ساخت یک نظریهی یکپارچه برای شناخت این توانایی ذهنی، هدفی بزرگ اما دشوار در روانشناسی بوده است.
در حالیکه مدلهایی مثل AlphaGo از شرکت Google DeepMind فقط در بازی گو تخصص دارند، Centaur مجموعهای بسیار متنوع از رفتارهای انسانی را شامل میشود؛ از قمار و بازیهای حافظه گرفته تا حل مسئله. این مدل حتی میتواند انتخابهای افراد را در وظایفی که قبلاً هرگز با آن مواجه نشده، پیشبینی کند.

هوش مصنوعی انقلابی جدید که بر پایه مطالعات روانشناسی آموزش دیده، می تواند رفتار انسان را با دقتی خیره کننده پیش بینی کند
ساخت و آزمون Centaur
پژوهشگران تنها در پنج روز توانستند با استفاده از مدل Llama (محصول آمادهی شرکت Meta) و مجموعه دادهای به نام Psych-101، مدل Centaur را بسازند. این آموزش به گونهای انجام شد که نه تنها میانگین رفتار انسانی، بلکه دامنهی کامل رفتارهای ممکن را پیشبینی کند.
پس از آموزش، عملکرد Centaur در ۳۲ وظیفهی مختلف با بیش از دوازده مدل دیگر مقایسه شد. این مدل در ۳۱ مورد از ۳۲ وظیفه، دقیقترین پیشبینیها را داشت. تنها در یک مورد، یعنی در تشخیص صحت دستوری جملات، عملکرد آن کمتر از سایر مدلها بود. چشمگیرتر از همه این بود که حتی در وظایف جدید یا تغییر یافته، Centaur عملکرد موفقی از خود نشان داد.
دکتر راسل پلدراک، عصبشناس شناختی از دانشگاه استنفورد، درباره این دستاورد گفت:
«این کار نشان میدهد که رفتار انسان ساختاریافتهتر از آن چیزی است که تصور میکردیم. این مدل، سطح انتظارات ما از روانشناسی را بالا میبرد.»
تحول در پژوهش روانشناسی
محققان باور دارند Centaur میتواند آیندهی تحقیقات روانشناسی را متحول کند. تستهای شناختی اغلب زمانبر هستند و جذب گروههایی مانند کودکان یا افراد دارای اختلالات روانی دشوار است. نکته شگفتانگیز دیگر این بود که فعالیتهای درونی Centaur شباهت زیادی به نتایج تصویربرداری fMRI از مغز انسان در همان وظایف داشت.
دکتر مارسل بینتس، دانشمند شناختی از مؤسسه هوش مصنوعی انسانمحور هلمهولتز در آلمان، گفت:
«میتوانیم آزمایشهای روانشناسی را به جای انجام روی انسان واقعی، بهصورت دیجیتالی شبیهسازی کنیم.»
دکتر جیوسوئه باجیو، زبانشناس شناختی از دانشگاه علم و فناوری نروژ نیز افزود:
«ساخت نظریه در علوم شناختی کار سختی است. دیدن اینکه با کمک ماشینها تا کجا میتوانیم پیش برویم، واقعاً هیجانانگیز است.»
گام بعدی: توسعه و اعتبارسنجی
اگرچه Centaur از سایر مدلهای زبانی موجود بهتر عمل میکند، هنوز کامل نیست. مثلاً نمیتواند مدتزمان تصمیمگیری انسان را پیشبینی کند؛ عاملی کلیدی در درک اقتصاد مبتنی بر نیت در آینده.
گام بعدی پژوهشگران، چهار برابر کردن حجم دادههای آموزشی و گسترش نمونههای جمعیتی است. مجموعه اولیه Psych-101 عمدتاً از افراد تحصیلکرده در جوامع صنعتی غربی تهیه شده بود. با گسترش این دامنه، دقت Centaur نیز افزایش خواهد یافت.
همچنین قرار است این مدل بهطور رایگان در اختیار جامعهی علمی قرار گیرد تا اعتبارسنجی بیرونی نیز انجام شود.
دکتر بینتس در پایان گفت:
«در حال حاضر، Centaur احتمالاً ضعیفترین نسخهای است که خواهد بود — و از اینجا فقط بهتر و بهتر خواهد شد.»
پایان/*
.